17 февраль куни Бишкек маъмурий суди “Азаттиқ Медиа”нинг сайтлари блокланишидан норозилиги сабаб Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлигига қарши даъвосини кўриб чиқди.
Маданият вазирлиги вакили судьядан суратга олиш ва видео тасвирга олишни тақиқлашни сўради – судья унинг илтимосини қисман қондириб, фақат дастлабки 10 дақиқани суратга олишга рухсат берди. Шу билан бирга, «Азаттиқ» адвокати Акмат Алагушев маъмурий судда матбуот хизмати йўқлиги ва журналистлар жараённи тезкорлик билан ёритиши кераклигини таъкидлади.
Бундан ташқари, суд котибиятига Қирғизистон-Тожикистон чегарасидаги қуролли тўқнашув ҳақидаги видеолавҳани эфирга узатган «Азаттиқ» каналининг блокланишига расмий сабаб бўлган «Настоящее время» телеканалининг ҳуқуқий ҳолатини аниқлаш учун Адлия вазирлигига мурожаат қилишни топширди. Қонунга кўра, бундай мурожаатларни кўриб чиқиш учун камида 14 кун муддат берилади, шу муносабат билан судья мажлисни 2023 йил 2 мартга кўчиришга қарор қилди.
2022 йил 26 октябрда Қирғизистон Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлиги Азаттиқ веб-сайтларини блокировка қилишга қарор қилди. Бунга «Настоящее время. Азия» қирғиз-тожик чегарасидаги можаро ҳақидаги материали сабаб бўлди. 26 декабрь куни Қирғизистон Республикаси ҳудудидаги чекловлар узайтирилгани маълум бўлди. Департаментнинг тушунтиришича, ушбу чора блокировка қарори қабул қилинган материал олиб ташланмагунча ўз кучида қолади. Азаттиқ адвокатлари Маданият вазирлигининг бу қарорига эътироз билдириш учун судга мурожаат қилишди.
Шунингдек, 17 февраль куни Первомайский туман суди Азаттик Медиа компаниясининг терговчи ҳаракатларининг ноқонунийлиги тўғрисидаги аризасини кўриб чиқди, бунинг асосида муассаса ҳисоблари блокланди.
Азатттиқ ҳимояси суддан таҳририятнинг банк ҳисобларини блокировка қилишга асос бўлган ҳужжатларни тақдим этмаган ИИВ терговчиси Улан Жапеков ҳаракатларининг қонунийлигини текширишни сўради. Азаттиқ мухбирининг сўзларига кўра, Жапеков келмагани учун шикоятни кўриб чиқиш 21 февралга қолдирилди.
Судья Тилек Турдуқулов кейинги йиғилишда Жапековнинг чиқишини таъминлаш бўйича топшириқ берди.
ИИВ тергов гуруҳи раҳбари Улан Жапеков муассасанинг банк ҳисоб рақами блокланишига олиб келган жиноят иши юзасидан тергов олиб бормоқда. У, шунингдек, бошқа жараёнга — Миллий хавфсизлик давлат қўмитасининг Финразведкага ёзган хатини асоссиз деб топиш тўғрисидаги даъвони кўриб чиқишга чақирилган, бунинг асосида банк ҳисоблари блокланган. Лекин у кўринмади. Шунга қарамай, суд Азаттиқ адвокатларининг баёнотларини рад этишга қарор қилди.
Азаттиқнинг ДемирБанкдаги ҳисоблари блоклангани ўтган йилнинг 31 октябрида маълум бўлган эди. 15 ноябрь куни Давлат молиявий разведка хизмати блокировка сабаблари ҳақида Азаттиққа жавоб берди.
Азаттиқ ўзининг иккала сайтини блоклаган биринчи кунданоқ қарордан норози эканлигини эълон қилиб, унинг ноқонуний эканлигини исботлашга уринди. Аввалроқ муассаса “ноқонуний ва Конституция билан кафолатланган сўз эркинлиги кафолатларини бузувчи” қарорни бекор қилиш талаби билан вазирликка маъмурий шикоят юборган эди. Аммо бўлим уни қондиришдан бош тортди.
23 январь куни Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлиги Азаттиқ Медианинг ОАВ сифатидаги фаолиятини тугатиш тўғрисида судга даъво билан мурожаат қилгани маълум бўлди. Даъво аризасида бошқарма видеоматериал ўчирилмагани ва ижтимоий тармоқларда тарқатилаётганини кўрсатади. Даъвогарларнинг фикрича, “Азаттиқ Медиа”нинг хатти-ҳаракатлари “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонуннинг 23 моддаси талабларига зиддир, уруш, зўравонлик ва шафқатсизликни, миллий, диний эксклюзивликни ва бошқа халқлар ва миллатларга нисбатан муросасизликни тарғиб қилишдир. Шундан келиб чиқиб, Маданият вазирлиги суддан Азаттиқ фаолиятини тўхтатишни сўрайди.
Озодлик радиоси президенти ва бош директори Жейми Флай суд жараёнини изоҳлар экан, корпорация Азаттиқнинг мамлакатдаги фаолиятини сақлаб қолиш учун барча мавжуд қонуний воситалардан фойдаланишини айтди. “Биз Озодлик радиоси қирғиз хизматига давом этаётган ноқонуний ҳужумларни ва мустақил хабарларимизни рад этамиз. Қирғизистон ҳукумати қандай чора кўрмасин, биз ўз содиқ қирғиз томошабинларимизга хизмат қилишда давом этамиз”, — деди Флай.
