Bo'lim: Сўз эркинлиги

Аввалроқ Рақамли тараққиёт вазирлигига қарашли Алоқа тармоғини тартибга солиш ҳамда назорат қилиш хизмати интернет-провайдерларга Қирғизистон ҳудудида Tiktok’ка киришни чеклаш ҳақида хат йўллаган. Вазирлик бундай чора МХДҚнинг хати асосида кўрилаётганини билдирган. Бундай қарор чиқаришга TikTok тарафидан «Болаларнинг соғлиғига, руҳиятига, маънавий ва тарбиясига зарар етказишнинг олдини олиш бўйича чоралар» ҳақидаги қонунда кўзда тутилган моддалар сақланмаётгани сабаб бўлган.

Батафсил...

Маданият вазирлиги ОАВларда ва интернет сайтларида инсонларни камситиб, туҳмат қилгандар учун жарима солишни таклиф қилувчи қонун лойиҳасини илгари сурди. Вазирлик ҳозирда «турли ОАВлар, интернет-ресурслари орқали камситиш ва атайин туҳмат қилувчи маълумотларни тарқатиш фактлари кўпайиб бораётганини» ҳамда ҳозирги фуқаровий қонун «камситиш, ёлғон маълумот тарқатиш фактларига етарли даражада жавоб бермаётганини» таъкидлади. Вазирликнинг таъкидлашича, бу жамоатчилик одоб-аҳлоқига ҳамда инсонларнинг ўзаро алоқасига хавф туғдиради.…

Батафсил...

Бу ҳақда нашр МХДҚга таяниб билдирди. Маълумотга кўра, МХДҚнинг катта терговчиси Эрлан Акинбеков нашрнинг адвокати Нурбек Сидиковнинг ходимларнинг шахсий телефонларини ҳамда идора ускуналарини, жумладан ноутбукларни, тизим блокларини қайтариб бериш илтимосини қаноатлантирди. «15-январда тинтув вақтида олинган барча молиявий ҳужжатлар нашрга қайтарилди», — деб айтилади маълумотда. Аввалроқ 24.kg нашрига «Урушни пропаганда қилиш» моддаси билан жиноят иши қўзғалган. 15 январда уларнинг офисида тинтув…

Батафсил...

Аввалроқ Бишкек туман суди январда ҳибсга олинган 11 нафар журналистдан 8 нафарини яна икки ойга ҳибсда қолдирган эди. Бишкек шаҳар суди январда ҳибсга олинган Temirov Live лойиҳасининг амалдаги ва собиқ ходимларининг апелляциясини кўриб чиқди ва биринчи суд инстанциясининг қарорини кучда қолдирди. Бу ҳақда 1 апрель куни бўлиб ўтган маҳкама жараёнида иштирок этган Озодлик мухбири хабар бермоқда. Аввалроқ Бишкек туман суди…

Батафсил...

Мазкур қарорни 27 мартда қўлга олинганларнинг аппеляция аризасини кўриб чиқиб, Бишкек шаҳар суди чиқарди. Бу қарори билан шаҳар суди пойтахтнинг Биринчи май туман судининг қарорини кучида қолдирди, унга кўра, улар 13 майга қадар ТИЗО-1да қамоқда бўлади. Журналистлар 16 январда оммавий қўлга олинган. Temirov Live’нинг 11 нафар ҳозирги ва собиқ ходимлари қамоққа олинган. Уларнинг тўққиз нафари «тартибсизликларга чақириш»да, медианинг етакчиси Махабат…

Батафсил...

Журналистларни ҳимоя қилиш қўмитаси (CPJ) Қирғизистонда саккиз журналистнинг қамоқ жазоси узайтирилишидан хавотир билдирди. Аввалроқ Бишкек туман суди январда ҳибсга олинган 11 нафар журналистдан 8 нафарини яна икки ойга ҳибсда қолдирган эди. Суднинг қарорига кўра, журналистлар 13 майгача Бишкекдаги изоляторда сақланади. Уч нафар журналист уй қамоғига ўтказилди. CPJ ҳукуматдан журналистларни озод қилишни сўрамоқда. “Қирғизистон ҳукумати Темиров LIVE телеканалининг амалдаги ва собиқ…

Батафсил...

Ушбу қонун лойиҳаси Қирғизистонда 2022 йилдан бери  муҳокама қилинмоқда, бироқ экспертлар ва журналистлар уларнинг қарашлари инобатга олинмаётганини таъкидлайдилар. Қирғизистон президенти Садир Жапаровнинг топшириғи билан “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонун лойиҳаси Қирғизистон парламентидан чақириб олинди. Аввалроқ ОАВ вакиллари билан учрашган Жапаров ушбу қонун лойиҳасини қайта ишлаш учун чақириб олди. Президент маъмурияти ишлаб чиққан “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонун лойиҳаси Қирғизистон парламентига 2023…

Батафсил...

Жогорку Кенеш раиси Нурланбек Шакиев Қирғизистонда сўз эркинлиги бор эканини, ОАВга босим бўлиб, ҳақоратланмоқда, деганларга қўшилмаслигини билдирди. Бу ҳақда сиёсатчи парламентдаги йиғилиш чоғида айтди. «Барча нарсанинг чегараси бўлади, энг биринчи — жавобгарлик бўлиши керак. Бунинг барчаси қайсидир четдан молиялаштирилган ташкилотлар, [улар] Қирғизистоннинг бугунги барқарорлигига, иқтисодий ривожланишига салбий таъсир кўрсатмай қўймайди. Зеро, кўплаб журналистика ниқобини кийган блогерлар туфайли мамлакатда ҳар қандай фикрлар…

Батафсил...

Қирғизистон ҳукумати мустаққил оммавий ахборот воситаларига нисбатан босимни кучайтирмоқда   Ҳафта бошидан Қирғизистон оммавий ахборот воситалари хавфсизлик идоралари «ҳужумларига» дучор бўла бошлади. 15 январь, душанба куни Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси 24.kg нашрини «урушни ташвиқот қилишда» айблади. Хавфсизлик хизмати ходимлари таҳририятда тинтув ўтказиб, ахборот агентлиги раҳбариятини сўроққа тутди. Эртаси куни бу ишга полиция аралашди — «Айт Айт Десе» ва Temirov Live онлайн лойиҳалари ИИВ…

Батафсил...

Қирғизистон пойтахти Бишкекда 16 январь куни эрта тонгда қатор журналистларнинг уйлари тинтув қилинди. Озодлик радиоси қирғиз хизматининг билдиришича, “Айт, айт десе” ва “Темиров LIVE” лойиҳалари, “Арча медиа” ва “ПолитКлиника” нашрлари журналистларинин уйларида тинтувлар ўтказилган. Тинтувдан сўнг журналистлар милиция бўлимларига олиб кетилган ва 48 соатга қамоққа олинган. Кейинроқ Ички ишлар вазирлиги расмий баёнот тарқатиб, бу маълумотни тасдиқлади. Вазирликнинг билдиришича, “Айт Айт…

Батафсил...

24.kg нашрининг раҳбари Асел Оторбоева ва бош муҳаррирлари Антон Лимар ва Махинур Ниёзова 15 январь куни МХДҚ томонидан сўроқ қилингандан сўнг қўйиб юборилган. Нашрнинг ўзи маълум қилишича, журналистлар “уруш ташвиқоти” моддаси бўйича қўзғатилган жиноий ишга гувоҳ сифатида жалб қилинган бўлиб, улар тафсилотларни ошкор қилмаслик тўғрисида тилхат имзолаган. Асел Оторбоева иш доирасида ўтказилган экспертиза хулосаларига мутлақо рози эмаслигини билдирди. Аввалроқ Миллий…

Батафсил...

24.kg нашрига нисбатан Қирғизистон Жиноят кодексининг 407-моддаси («Уруш тарғиботи») билан иш қўзғатилган. Бу ҳақда Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси (МХДҚ) матбуот марказига таяниб, сайт таҳририяти хабар берди. «Қайси материал устидан тергов ишлари олиб борилаётганини ҳали ҳеч ким билмайди», — дея қўшимча қилди нашр. Эрталаб Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси ходимлари таҳририятда тинтув ўтказган. «Компьютерлар, ноутбуклар, электрон воситалари, шунингдек, жиноят иши учун аҳамиятли бўлган бошқа…

Батафсил...

Ушбу қонун лойиҳаси 2022 йил октябрь ойидан бери  муҳокама қилинмоқда, бироқ экспертлар ва журналистлар ҳужжатни такомиллаштиришда ҳукумат уларнинг қарашларини инобатга олмаётганини таъкидлайдилар. Президент маъмурияти ишлаб чиққан “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонун лойиҳаси Қирғизистон парламентига киритилди. Бу ҳақда Жўқорғу Кенешнинг веб-сайтида маълум қиланган. Ҳужжатнинг асослаш қисмида амалдаги “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонун эскирганлиги, замон талабларига жавоб бермаслиги, унинг ҳуқуқий базаси замонавий жамият…

Батафсил...

Бишкекда 28 ноябрда ўтган “Ёшлар форуми”да Чингиз Айтматов номидаги Қирғизистон давлат ёшлар мукофоти эгаларига топширилди. Озодлик радиоси қирғиз хизматининг хабар беришича, “Журналистика ва телекўрсатувлар йўналишидаги энг яхши асар” номинациясида Айгерим Ақилбекова ғолиб деб топилди. Айгерим Ақилбекова Озодлик радиоси қирғиз хизмати мухбири. Унга бу мукофот Озодлик радиоси қирғиз хизмати томонидан тайёрланадиган “Данисте” дастури учун берилди. Хабарда айтилишича, сўнгги бир йил ичида…

Батафсил...

Регулятор Kloop нашрини қийноқлар ҳақидаги мақоласи деб блоклаган эди. Kloop.kg нашри Қирғизистон Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлиги устидан маъмурий судга икки шикоят киритди. Биринчи шикоят вазирликнинг тергов изоляторидаги қийноқлар ҳақидаги материални олиб ташлаш ҳақидаги кўрсатмаси устидан бўлди. Иккинчи шикоят нашр ушбу мақолани олиб ташламагани учун аввал рус тилидаги, кейиг қирғиз тилидаги саҳифаларини блоклаш қарори устидан киритилди. Қирғизистон Маданият,…

Батафсил...

Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси сўроқ қилингани айтилган нашрнинг бош муҳаррири Гулжан Шерипбаева 48 соатга қамоққа олинди. Бу ҳақда 16 ноябрда журналистнинг яқинлари «Азаттиқ»қа билдиришди. Журналистнинг укаси Майрамбек Каримов  Шерипбаевани МХДҚнинг ходимлари 16 ноябрда у ишлаган офисдан олиб кетганини айтди. «Соат 12 лар атрофида опам ишлаган офисга ўзларини МХДҚ нинг ходимларимиз деб таништирган одамлар келиб, ҳеч қандай чақирув қоғозисиз “суҳбат учун”…

Батафсил...

Қирғизистон Олий суди «Вечерний Бишкек» ЁАЖ фойдасига Kaktus.mediaдан 600 минг сўм (6740 доллар) ундириш тўғрисида қарор чиқарди. Бу ҳақда Kaktus.media нашри хабар берди. Бишкекнинг Первомайский туман судига даъво аризаси шу йилнинг январь ойида берилган. Бунга «Вечерний Бишкек» газетасининг банкрот бўлиши ва ёпилиши ва ходимларнинг ишдан бўшатилиши ҳақидаги мақола сабаб бўлган. Жами даъво миқдори 50 миллион сўмни (562 минг доллар) ташкил этган. Нашр пулнинг ярмини журналист…

Батафсил...

Регулятор Kloop нашрини қийноқлар ҳақидаги мақоласи деб блоклади. Қирғизистон Маданият, ахборот, спорт ва ёшлар сиёсати вазирлиги Kloop.kg нашрини тергов изоляторидаги қийноқлар ҳақидаги материални олиб ташламагани учун блоклади. Бу ҳақда нашрнинг ўзи хабар берди. Аввалроқ нашрга Қирғизистон Маданият вазирлигидан “Сиёсатчи Равшан Жээнбеков изоляторда қийноққа солинаётганини айтди” номли мақоласини икки иш куни ичида сайтдан олиб ташлаш тақдимнома берилган. Тақдимномада регулятор мазкур материалда “ёлғон маълумотлар” кетганини…

Батафсил...

7 ноябрда, Ахборот ва матбуот кунида, қирғиз медиажамоати амалдорларга мурожаат йўллаб, қирғиз журналистикасида сўз ва фикр билдириш ҳуқуқи бўғилаётганидан шикоят қилди. Баёнотда таъкидланишича, “эркин ОАВ, мустақил журналистлар ва блогерларга ҳокимият ва махсус яратилган троллар фабрикалари мисли кўрилмаган тарзда босим қилмоқда”. “Босимнинг энг хунук усулларидан бири шахсий ҳаётга аралашиш бўлмоқда. Бугунги кунда ижтимоий тармоқларда қонунчиликка зид равишда шахсий видеолар, оилавий суҳбатлар,…

Батафсил...

Европа Иттифоқининг Қирғизистондаги делегацияси Франция, Германия, Буюк Британия ва АҚШ элчихоналари билан биргаликда Қирғизистонда журналистлар ва фуқаролик жамиятини ҳимоя қилиб баёнот берди. Баёнот 2 ноябрда нишонланадиган Журналистларга қарши жиноятлар жазосиз қолишга барҳам бериш халқаро куни муносабати билан берилди. Баёнот муаллифлари мустақил ОАВ ва фаол жамият фаровон келажакнинг муҳим омили эканлигини таъкидладилар. БМТ Бош Ассамблеяси 2013 йилда 2 ноябрни журналистларга қарши…

Батафсил...